Mislukte Roof: moord op rijkswachter August Ally

De schaarste aan eten en brandstof zorgde ervoor dat rantsoenzegels onmisbaar waren geworden. Deze zegels werden vanuit gemeentehuizen verdeeld op basis van de inschrijving van inwoners. “Het waardevolle karakter van deze zegels trok echter de aandacht van criminele bendes, die over heel België een reeks inbraken en overvallen pleegden om de zegels te bemachtigen en door te verkopen op de zwarte markt ter zelfverrijking.”

Op 2 december 1946 bereikte deze criminaliteit een dramatisch dieptepunt in het gemeentehuis van Lovendegem. Een internationale bende had het gemunt op de rantsoenzegels en plande een inbraak. De hulpveldwachter van Lovendegem kreeg echter via zijn familie te horen van de geplande diefstal. Een Gentenaar, bekend onder de schuilnaam “Pierken den Dief,” probeerde hem te benaderen om de toegang tot het gemeentehuis te vergemakkelijken. In plaats van mee te werken, bracht de hulpveldwachter de veldwachter op de hoogte, die op zijn beurt contact opnam met de rijkswacht van Zomergem, de bevoegde brigade. Met de verkregen informatie werd een valstrik opgezet. De rantsoenzegels werden verplaatst naar het secretariaat, en rijkswachter August Ally kreeg de opdracht zich te verbergen op de initiële plaats waar de zegels moesten liggen. Rondom het gemeentehuis werden rijkswachters opgesteld, maar het terrein bleef onverlicht, een bewuste keuze om de overvallers beter in de val te kunnen lokken.

Kort daarna ontstond een confrontatie tussen rijkswachter Ally en de bendeleden. “Alle lichtschakelaars in het Gemeentehuis werden op stand ‘aan’ gezet. Doch een collega-rijkswachter die beneden aan de hoofdschakelaar stond, had deze op ‘uit’ gezet met de bedoeling van hem aan te schakelen eens de dieven binnenwaren om al zo opeens volledig het gemeentehuis binnen te verlichten. Dit om de chaos te vergroten als deel van het plan.” Maar het ging mis. August Ally werd neergeschoten, de daders sloegen vervolgens op de vlucht.

Het nieuws van de moord leidde tot een onmiddellijk alarm. Vanuit het hoofdkwartier van de Rijkswacht in Gent werd telefonisch contact opgenomen met de lokale rijkswacht van Terdonk, die de opdracht kreeg om iedereen die zich uit richting Evergem begaven richting Palinghuizen te controleren. Rijkswachter Maurice Erbo vertelde later aan zijn zoon Guy hoe hij samen met een collega midden in de nacht met de fiets op pad moest. “Ze hebben urenlang iedereen gecontroleerd, eigenlijk zonder te weten waarom, maar de vogels waren gaan vliegen.”

De bende, die ook in andere Belgische steden zoals Brussel, Luik en Hasselt toesloeg, werd uiteindelijk ontmanteld. De hoofddader werd gearresteerd in Milmort, een deelgemeente van Herstal in de provincie Luik, terwijl andere betrokkenen werden opgepakt in Duitsland en zelfs in de Sovjet-Unie. Ze werden later berecht en veroordeeld.

De dood van August Ally liet een diepe indruk achter. Hij werd herdacht als een moedige rijkswachter die zijn leven gaf in de strijd tegen georganiseerde misdaad. Zijn tragische lot staat symbool voor de gevaren en offers waarmee de rijkswachters van die tijd werden geconfronteerd.

Dit verhaal speelde zich af in het Meetjesland net na de Bevrijding van de Tweede Wereldoorlog. Het was Guy Erbo die COMEET, Erfgoedcel Meetjesland, contacteerde in 2024 met zijn verhalen in verband met het project 80 jaar Bevrijding.