Draaiboek Ruimte voor Verbinding

Dit draaiboek is de neerslag van het project Ruimte voor Verbinding. Het initiatief liep van 2021 tot en met juni 2023. Het hoopt ook verder in de toekomst letterlijk (adem)ruimte te geven aan dorpen en wijken in een plattelandscontext. Want de leefbaarheid in de wijken en dorpen van het Meetjesland staat onder druk. Veel voorzieningen zijn vaak niet langer economisch haalbaar en trekken er weg. De lokale noden van bewoners en ondernemers blijven echter wel bestaan.

Leegstaande panden zoals een school, een kerk, een bakkerij of een hoeve zijn een teken aan de wand. Het heeft een grote impact op de lokale gemeenschap. Herbestemming van deze gebouwen ten dienste van de lokale bevolking zijn essentieel om verdere privatisering een halt toe te roepen en voldoende gemeenschapsruimte te garanderen.

Geen eenvoudige opdracht want kant- en-klare antwoorden zijn er niet. Ze moeten op maat van de lokale gemeenschap uitgezocht worden. Ruimte voor Verbinding wil van onderuit letterlijk ‘ruimte’ geven aan ideeën en mogelijkheden om tot innovatieve antwoorden te komen via creatief en gedeeld gebruik van onderbenutte of leegstaande ruimtes.

Het gaat op zoek naar slimme combinaties van gebruik van ruimtes. De economische haalbaarheid én de sociale meerwaarde voor de lokale gemeenschap worden verzekerd.

Voor eigenaars van onderbenutte (rest)ruimtes kunnen één of meerdere huurders de economische rendabiliteit opkrikken. De beginnende ondernemer heeft minder startkapitaal nodig en krijgt de kans om zijn concept te testen en verder te ontwikkelen. Binnen de culturele sector is het een mogelijk antwoord op de grote vraag naar betaalbare atelier- en repetitieruimte.

Voor de lokale bewoners en verenigingen opent het een deur naar een plek waar bijeenkomsten en een rits van activiteiten kunnen doorgaan. Medegebruik zorgt ook voor uitwisseling en contact tussen mensen die elkaar anders niet zo vanzelfsprekend zouden ontmoeten: landbouwers, kunstenaars, ondernemers, studenten…

Tijdens de duur van het project werden zowel aanbieders van ruimtes als ‘ruimtezoekers’ begeleid in het vinden van een ‘match’. Weinig of niet gebruikte ruimtes die in aanmerking komen voor medegebruik door andere partijen werden in kaart gebracht: een schuur die slechts gedeeltelijk wordt gebruikt door een landbouwer, lokalen van een schooltje die na schooltijd kunnen verhuurd worden… Het ruimtedeelplatform Samenwerk wordt ingezet als handige tool om deze ruimtes te ontsluiten. Er wordt ook verder informatie gedeeld rond wetgeving, verzekeringen, gebruikersovereenkomsten en andere praktische zaken.

De drie projectpartners – Plattelandscentrum, COMEET en Samenwerk – werkten binnen dit LEADER-project intens samen. Dit draaiboek met bijhorende toolbox is het resultaat van focusgesprekken, enquêtes, literatuurstudie en gedeelde ervaringen.